Pleśń śniegowa – co to jest? Skąd się bierze i jak zapobiegać lub zwalczać?

Pleśń śniegowa, znana również jako pleśń śniegowa zbóż i traw, to choroba grzybowa zaliczana do grupy fuzarioz. Atakuje zarówno zboża, jak i trawniki, powodując poważne szkody. Wywołuje ją przede wszystkim grzyb Microdochium nivale, choć w sprzyjających warunkach (czyli przy niskich temperaturach i dużej wilgotności) mogą się do niej przyczyniać również inne gatunki grzybów.

Jak rozpoznać pleśń śniegową? Objawy choroby

Pleśń śniegowa najczęściej pojawia się w miejscach, gdzie śnieg długo zalega – zarówno na polach uprawnych, jak i trawnikach. Szczególnie groźna jest po zimach z dużymi opadami śniegu, kiedy pokrywa śnieżna długo utrzymuje się na roślinach.

Grzyby rozwijają się już pod śniegiem, a ich objawy stają się widoczne tuż po jego stopnieniu:

• Na trawie lub zbożach pojawiają się plamy różniące się kolorem od zdrowych miejsc.
• W porażonych miejscach rośliny są przyciśnięte do ziemi, martwe, często pokryte jasnoróżową grzybnią.
• Z czasem na martwych częściach roślin pojawiają się małe brunatne punkciki – to owocniki grzyba.

Najbardziej narażone na pleśń śniegową są żyto i pszenżyto. Rzadziej choroba atakuje pszenicę czy jęczmień. Grzyby mogą infekować już pod koniec okresu wegetacyjnego, najpierw atakując najsłabsze rośliny w łanie.

Pleśń śniegowa – skąd się bierze?

Głównym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi pleśni śniegowej jest długotrwała pokrywa śnieżna, zwłaszcza gdy spada ona na niezamarzniętą glebę. Wilgoć, brak dostępu powietrza oraz niska temperatura tworzą idealne warunki do rozwoju grzybów. Choroba może rozwijać się już jesienią, ale największe szkody wyrządza zimą i wczesną wiosną.

Jak zapobiegać i zwalczać pleśń śniegową?

Na polach uprawnych

Zabiegi profilaktyczne i ochronne przed pleśnią śniegową w zbożach są podobne do tych stosowanych w ochronie przed fuzariozą kłosów. Należy m.in.:

• Wysiewać zdrowy materiał siewny.
• Zapewnić prawidłowe zmianowanie.
• Unikać nadmiernego zagęszczenia łanu.

Na trawnikach

Kluczowe znaczenie ma odpowiednia pielęgnacja trawnika przed zimą:

• Jesienią nie należy stosować nawozów azotowych, albo używać ich tylko w minimalnej ilości.
• Przed zimą trawnik powinien być nisko skoszony i dokładnie wygrabiony z liści oraz resztek roślinnych, które pod śniegiem mogą sprzyjać rozwojowi choroby.
• Wiosną, gdy zauważymy oznaki pleśni śniegowej, warto dokładnie wygrabić trawnik oraz przeprowadzić aerację lub wertykulację, by poprawić dostęp powietrza do korzeni.
• W miejscach silnie porażonych najlepiej usunąć darń wraz z warstwą gleby na głębokość 4–6 cm, a następnie uzupełnić ziemię i wysiać nową trawę.

Podsumowanie

Pleśń śniegowa to poważna choroba, która może zniszczyć zarówno trawniki, jak i zboża. Kluczowe znaczenie ma profilaktyka – odpowiednia pielęgnacja roślin przed zimą i szybka reakcja po zauważeniu objawów choroby. Im szybciej podejmiemy działania, tym większa szansa, że uratujemy trawnik lub uprawy.