Kalendarz ogrodnika: terminy siewu warzyw ogrodowych
Czy wiesz, że trzymanie się odpowiednich terminów siewu może zadecydować o sukcesie twojego ogrodu warzywnego? Taka wiedza to gwarancja obfitych plonów. Przejrzyj nasz kalendarz ogrodnika i dowiedz się, które gatunki najlepiej wysiewać na rozsady, a które – bezpośrednio do gruntu. Poznaj najbardziej optymalne terminy siewu warzyw, aby twoje rośliny mogły rozwijać się w pełni swojego potencjału.
Jakie warzywa wysiewamy najwcześniej w roku? Które do uprawy z rozsady, które z gruntu?
Pierwszy siew warzyw możemy przeprowadzić już w drugiej połowie lutego w uprawie z tak zwanej rozsady (niektóre odmiany można już wysiewać na rozsadę w styczniu). Z kolei nasiona wysiewamy bezpośrednio do gruntu w marcu (w lutym niektóre gatunki pod osłonami). Wszystko jednak zależy od gatunków, które planujemy uprawiać, a także od lokalnych warunków klimatycznych.
W drugiej połowie lutego możemy rozpocząć uprawę z rozsady warzyw takich jak bakłażan, kalarepa, por, bób, kalafior, brokuły czy cebula. Natomiast wysiew nasion bezpośrednio do gruntu rozpoczynamy już w marcu, ale wiele zależy od lokalnych warunków pogodowych. Warzywa do wczesnego wysiewu wiosną zwykle obejmują te gatunki, które są odporniejsze na niższe temperatury i z zasady szybciej kiełkują. W marcu możemy więc wysiać nasiona marchwi wczesnej, rzodkiewki, pietruszki korzeniowej, szpinaku, sałaty czy niektórych roślin strączkowych – na przykład groch dobrze kiełkuje podczas chłodów. Niektóre gatunki można zasiać nawet wcześniej, pod warunkiem, że gleba jest wystarczająco osłonięta (m.in. w tunelach).
Pamiętaj, że daty te mogą różnić się w zależności od regionu i warunków klimatycznych, więc zawsze sprawdzaj lokalne zalecenia dotyczące siewu i uprawy warzyw, a także prognozy pogody.
Dlaczego trzymanie terminu siewu warzyw jest takie ważne?
Wstrzelenie się we właściwy termin siewu, zarówno bezpośrednio do gruntu, jak i na rozsadę, gwarantuje potencjalnie dobre plony poprzez umożliwienie roślinom odpowiednich warunków do rozwoju. Zbyt wczesny lub zbyt późny siew mogą zmniejszać szansę na uzyskanie dobrze wyrośniętych warzyw.
Siew w odpowiednim terminie pozwala warzywom wykorzystać korzystne warunki pogodowe do wzrostu i rozwoju. Część z nich potrzebuje ciepłej gleby do kiełkowania, podczas gdy inne lepiej rosną w chłodniejszych warunkach – przykładowo groch bez problemu poradzi sobie z kiełkowaniem w chłodnym marcu, szczaw – niekoniecznie.
Każda roślina ma określony czas wegetacji, czyli okres, w którym rośnie i dojrzewa. Trzymanie się odpowiedniego terminu siewu pozwala więc maksymalnie wykorzystać ten okres i uzyskać najlepszej jakości plon.
Opóźniony siew może narazić warzywa na większą konkurencję ze strony chwastów i zdecydowanie trudniejszą walkę o zasoby (oczywiście nigdy nie zapominamy o regularnym odchwaszczaniu grządek – warto mieć zawsze w zasięgu motyczki bądź specjalne wyrywacze do chwastów). Czasem także na silniejszy atak szkodników.
Kalendarz ogrodnika – najlepsze terminy siewu warzyw
Przygotowanie kalendarza wysiewu warzyw pomoże ci zorganizować pracę w ogrodzie. Stwórz tabelę z podziałem na siew do gruntu i na rozsadę. Umieść w niej gatunki, które planujesz uprawiać w swoim przydomowym ogrodzie warzywnym.
Aby uprościć i uprzyjemnić ci pracę, przygotowaliśmy informacje na temat siewu poszczególnych warzyw – wybraliśmy te najczęściej uprawiane.
Najpopularniejsze warzywa – kiedy je wysiewać i jak?
Na rozsadę czy bezpośrednio do gruntu? Jak wysiewać poszczególne warzywa i kiedy, by prawidłowo wykiełkowały, a plon był obfity i wysokiej jakości?
Podane niżej terminy siewu warzyw są wyłącznie informacyjne i orientacyjne – muszą być przede wszystkim dostosowane do warunków klimatycznych panujących w twojej okolicy.
Terminy siewu warzyw na rozsady
Prowadzenie rozsady pozwala na uprawę warzyw pochodzących z cieplejszych rejonów świata, mniej odpornych na polskie warunki, oraz wymagających długiego okresu wegetacyjnego. Młode rośliny można później w określonym czasie sadzić na otwarte grządki, w tunelach lub w szklarni – wszystko zależy od gatunku oraz możliwości. Niektóre z roślin nadają się także do uprawy hydroponicznej.
Z rozsady (pod osłonami) uprawiamy między innymi pomidory, ogórki, bakłażany, jarmuż i inne warzywa kapustne, seler korzeniowy czy paprykę.
BAKŁAŻAN
Termin siewu na rozsadę: MARZEC-KWIECIEŃ
Sadzenie rozsady: MAJ-CZERWIEC w rozstawie 50-60 x 40-50 cm
BROKUŁ
Termin siewu na rozsadę: MARZEC-KWIECIEŃ
Sadzenie rozsady: KWIECIEŃ-LIPIEC w rozstawie 50 x 50 cm
POMIDOR
Termin siewu na rozsadę: MARZEC-MAJ
Sadzenie rozsady: MAJ-CZERWIEC (najlepiej po Zimnej Zośce)
OGÓREK
Termin siewu na rozsadę: KWIECIEŃ-MAJ
Sadzenie rozsady: MAJ w rozstawie 10 x 135 cm
PAPRYKA
Termin siewu na rozsadę: MARZEC-KWIECIEŃ
Sadzenie rozsady: MAJ-CZERWIEC (najlepiej pod osłonami) w rozstawie 40-60 x 30-50 cm
KALAFIOR
Termin siewu na rozsadę: MARZEC
Sadzenie rozsady: KWIECIEŃ-MAJ w rozstawie 40 x 40 cm
JARMUŻ
Termin siewu na rozsadę: MAJ-CZERWIEC
Sadzenie rozsady: CZERWIEC-LIPIEC w rozstawie 50 x 50 cm
SELER KORZENIOWY
Termin siewu na rozsadę: MARZEC
Sadzenie rozsady: MAJ w rozstawie 50-60 x 30-40 cm
Kiedy siać warzywa do gruntu?
Bezpośrednio na grządki możesz wysiewać wiele gatunków warzyw jak por, cebula, groch, buraki, dynia, marchew, rzodkiewka czy sałaty. Niektóre z nich mogą być także uprawiane z rozsady.
BÓB
Termin siewu do gruntu: MARZEC-KWIECIEŃ
lub
Termin siewu na rozsadę: LUTY-MARZEC
Sadzenie rozsady: KWIECIEŃ w rozstawie 40 x 20 cm
BURAK LIŚCIOWY
Termin siewu do gruntu: KWIECIEŃ-LIPIEC w rozstawie 20x30 cm
CEBULA
Termin siewu do gruntu: MARZEC-KWIECIEŃ
lub
Termin siewu na rozsadę: MARZEC
Sadzenie rozsady: KWIECIEŃ-MAJ w rozstawie 5-8 x 30-40 cm
DYNIA
Termin siewu do gruntu: MAJ
lub
Termin siewu na rozsadę: KWIECIEŃ
Sadzenie rozsady: MAJ w rozstawie 100 x 150 cm
GROCH
Termin siewu do gruntu: MARZEC-MAJ w rozstawie 25 x 50 cm
CUKINIA
Termin siewu do gruntu: MAJ
lub
Termin siewu na rozsadę: KWIECIEŃ-MAJ
Sadzenie rozsady: CZERWIEC w rozstawie 80 x 80 cm
MARCHEW
Termin siewu do gruntu: MARZEC-CZERWIEC w zależności od odmiany, w rozstawie 5 x 20-30 cm (niektóre odmiany można również wysiewać wczesną jesienią)
PIETRUSZKA KORZENIOWA
Termin siewu do gruntu: MARZEC-MAJ w rozstawie 4-6 x 30-40 cm
OGÓREK
Termin siewu do gruntu: MAJ (najlepiej po Zimnej Zośce) w rozstawie 10 x 135 cm
POR
Termin siewu do gruntu: MARZEC-KWIECIEŃ
lub
Termin siewu na rozsadę: k. LUTEGO-KWIECIEŃ
Sadzenie rozsady: KWIECIEŃ-MAJ w rozstawie 5-10 x 30-50 cm
RZODKIEWKA
Termin siewu do gruntu: MARZEC-WRZESIEŃ w rozstawie 10 x 15 cm
SAŁATA MASŁOWA
Termin siewu do gruntu: KWIECIEŃ-CZERWIEC
lub
Termin siewu na rozsadę: LUTY-KWIECIEŃ
Sadzenie rozsady: MAJ w rozstawie 20-25 x 15-20 cm
W jaki sposób siać warzywa w ogrodzie i czym?
Siew nasion w domowym ogrodzie czy na działce to raczej nieskomplikowane zadanie, ale wymagające odpowiedniego przygotowania. Zacznij od przygotowania gleby – musi być rozpulchniona i wyrównana. Na małych powierzchniach wystarczą do tego pazurki bądź kultywatory ręczne, na większych – wesprzyj się na przykład ręcznymi motykami.
Podczas siewu warzyw zachowuj odpowiednią odległości między nasionami (patrz powyżej, w jakiej rozstawie powinny rosnąć konkretne gatunki). To ważne, aby rośliny miały wystarczająco miejsca do prawidłowego rozwoju i wzajemnie się nie zagłuszały. Do precyzyjnego wysiewu na większych terenach przydadzą ci się specjalne siewniki. Za ich pomocą równomiernie umieścisz nasiona w glebie. Nie zapominaj też o dostosowaniu głębokości siewu do potrzeb konkretnej rośliny.
Przeważnie do jednego wgłębienie w glebie trafi więcej niż jedno nasiono. Oznacza to, że po pewnym czasie będzie wymagane przerzedzenie upraw. Kontroluj także rozwój ewentualnych chwastów i staraj się je regularnie sukcesywnie usuwać z ogrodu.
A jak przygotować rozsadę warzyw?
Zanim zaczniesz działać, przygotuj sobie pojemniki lub tacki nasienne/wielodoniczki. Wybierz pojemniki o odpowiedniej wielkości, zapewniające wystarczającą przestrzeń dla korzeni roślin. Upewnij się również, że pojemniki posiadają otwory drenażowe, które będą odprowadzać nadmiar wody, chroniąc przed wystąpieniem zgnilizny korzeni lub siewek.
Następnie wypełnij pojemniki odpowiednim podłożem. Możesz użyć gotowej mieszanki do rozsad (do siewu i pikowania), dostępnej w sklepach ogrodniczych, lub przygotować własną, łącząc ziemię ogrodniczą z dobrze rozłożonym kompostem lub torfem.
Kolejnym krokiem jest wysiew nasion. Umieść nasiona na powierzchni podłoża, zachowując odpowiednią odległość między nimi zgodnie z zaleceniami na opakowaniu. Delikatnie przykryj nasiona cienką warstwą podłoża. Po wysianiu nasion, umieść pojemniki w miejscu dobrze oświetlonym, na przykład na parapecie lub pod sztucznym światłem, które będzie imitować warunki świetlne na zewnątrz. Regularnie nawadniaj rozsadę – nie przesadzaj jednak z podlewaniem, by nie spowodować jej gnicia.
Kiedy siewki wytworzą po 2-3 pary liści, przepikuj je do pojedynczych doniczek. W wielodoniczkach mogłyby wzajemnie się zagłuszać. Po kilku tygodniach sadzonki możesz posadzić w otwartym gruncie lub pod osłonami (w konkretnym terminie dla danego gatunku warzyw).
Jakich warzyw nie sadzić obok siebie w gruncie?
Staraj się przede wszystkim prowadzić mądrą uprawę warzyw ogrodzie. Niektóre gatunki mogą źle na siebie oddziaływać. Inne nie powinny być co roku sadzane po sobie.
Między innymi nie sadź obok siebie sadzonek papryki i bakłażana, które to należą do tej samej rodziny – mogą być porażane te same choroby, mogą też wzajemnie osłabiać swój wzrost. Oprócz tego nie umieszczaj obok siebie:
- buraka i fasoli,
- ogórka i ziemniaka,
- pomidora i kapustnych,
- cebuli i fasoli.
Z kolei marchew i pietruszka korzeniowa świetnie zgrają się z rzodkiewką, a papryka – z ogórkiem i pomidorem. Cukinia świetnie rośnie koło cebuli, podobnie jak buraki.
Jesteśmy ciekawi, jakie warzywa w tym roku wysiejesz w swoim ogrodzie!
